Tarcica bukowa

Tarcica Bukowa

Buk

Pochodzenie: Europa

Nazewnictwo:

• polskie: buk zwyczajny, buk
• angielskie: European beech, common beech, white beech
• francuskie- heter, fau, fauce, fayard, foyard
• niemieckie: Buche, Echte Buche, Gemeine Buche
• nazwy stosowane w innych krajach: we Włoszech- faggio, w Holandii- beuken, w Hiszpanii-haya, w Szwecji- radbik, w Turcji-kaym, na Słowacji- bukev

Tarcica Bukowa, dostępność

• 26mm - KD - SE obrzynana - kl. A eksportowa
• 52mm - KD - SE obrzynana - kl. A eksportowa
• 26mm - KD - nieobrzynana - kl. I / II
• 50mm - KD - nieobrzynana - kl. I / II

Występowanie:

Buk zwyczajny ma szeroki rejon występowania, ciągnący się od Europy Zachodniej od części północnej Półwyspu Pirenejskiego, po Anglię i Europę Środkową, sięgając południowej części Półwyspu skandynawskiego i Bałkanów. W Polsce Buk występuje głównie w Karpatach i na Podkarpaciu oraz na Pomorzu. Optimum siedliskowe znajduje się w środkowej Francji, zachodnich Niemczech, Jugosławii i Rumunii. 

Pokrój drzewa:

Pień jest zazwyczaj prosty, o regularnym przekroju. Drzewa osiągają wysokość do 30-40 m i średnicę do 1,0 -1,5 metra w odziomku. Korony zwykle są dobrze rozwinięte i silnie ugałęzione. Pień pokrywa cienka, gładka kora barwy jasnoszarej.

Typ struktury:

Rozpierzchłonaczyniowa z małymi naczyniami niewidocznymi gołym okiem.

Biel:

Drewno o jasnej barwie, białawe z odcieniem żółtawoczerwonawym, w raz z upływem czasu nieznacznie ciemnieje, barwę wzmacnia proces parzenia.
Twardziel:

Gatunek beztwardzielowy, często występuje fałszywa twardziel, szczególnie w drzewach rosnących w Karpatach i na Podkarpaciu. Fałszywa twardziel ma nieregularny zarys i brunatne, nierówne zabarwienie często w postaci smug. 

Zapach:

Drewno przesuszone lub zleżałe nie ma żadnego charakterystycznego zapachu.

Rysunek:

Jak na gatunek rozpierzchłonaczyniowy w drewnie bukowym stosunkowo dobrze zarysowane są przyrosty roczne, które widać na wszystkich przekrojach, podobnie jak rozbudowane promienie drzewne, które na przekroju promieniowym tworzą wyraźny błyszcz. Drewno jest na ogół prostowłókniste, nie występuje budowa piętrowa.
Typowe wady:

Fałszywa twardziel, pęknięcia.

Właściwości fizyczne drewna Bukowego:

Według sześciostopniowej skali gęstości, buk należy do drewna ciężkiego (klasa II). Średnia gęstość dla stanu powietrzno-suchego (dla drewna o wilgotności ok 12%) wynosi 730 kg/m³. Wilgotność punktu nasycenia włókien wynosi aż 36%. Buk zwyczajny, to drewno kurczliwe- całkowity jednostkowy skurcz przekracza 15%. Anizotropia skurczu ma średnią wartość- 2,0.
Właściwości mechaniczne drewna Bukowego:

Prostowłokniste drewno bukowe ma korzystne właściwości wytrzymałościowe, przy czym zwraca uwagę stosunkowo wysoką wytrzymałość na zginanie, wynosząca średnio 105 MPa, oraz znacznie mniejsza wytrzymałość na ściskanie wzdłuż włókien, średnio 53MPa. Średnia twardość badanego drewna oznaczona metodą Janki na przekroju poprzecznym wynosi 78 MPa, a średni moduł sprężystości wzdłuż włókien oznaczony przy zginaniu stycznym ok. 16,0 GPa.

Twardość:

Buk, jako gatunek beztwardzielowy, to drewno o niskiej naturalnej trwałości, które nie jest oporne na atak mikroorganizmów i owadów w tym termitów, a także niekorzystne wpływy atmosferyczne. Naturalna trwałość drewna bukowego wobec grzybów ( w skali pięciostopniowej) wynosi 5- co oznacza drewno nietrwałe. 
Suszenie:

Drewno wysycha stosunkowo szybko, ale z tendencja do powstawania pęknięć i odkształceń. 

Obróbka:

Stosunkowo łatwe do obróbki ręcznej i maszynowej.

Szlifowanie:

Drewno bukowe dobrze się szlifuje i poleruje- uzyskuje się dobrej jakości, gładkie powierzchnie. Powstający pył może powodować podrażnienia błon śluzowych i skóry oraz problemy dermatologiczne. Wymagane jest odpowiednie odpylanie. Pył bukowy podejrzewany jest także o właściwości kancerogenne.

Łączenie:

buczyna daje mocne połączenia przy użyciu łączników metalowych ( gwoździ, wkrętów, śrub), ale wymagane jest uprzednie nawiercanie drewna. Pod wpływem metalu wilgotne drewno przebarwia się na kolor sinoniebieski. Gatunek ten dobrze się klei. Do łączenia elementów o niewielkich wymiarach można stosować kleje rozpuszczalnikowe. Natomiast bez ograniczeń kleje: poliuretanowo- epoksydowe, dwuskładnikowe poliuretanowe, jednoskładnikowe poliuretanowe,
Wykończenie:

Łatwe w lakierowaniu i bejcowaniu. Wskazane jest stosowanie lakierów podkładowych poprawiających przyczepność. Lakier wodny nakładany szpachlą bezpośrednio na drewno może powodować powstawanie ciemniejszych smug.

Zastosowanie:

Zalecane zastosowania w parkieciarstwie- ze względu na znaczne skurcze drewno bukowe najczęściej oferowane jest w postaci drobniejszych elementów podłogowych, tj. deszczułek parkietowych i mozaiki. Najlepiej podłogi takie układać w pomieszczeniach o stabilnych warunkach cieplnych i wilgotnościowych. Najlepsze jest drewno bukowe parzone o wyrównanej, różowawej barwie. Jako wykończenie zaleca się stosowanie szczelnych powłok lakierniczych. Na rynku krajowym drewno bukowe dostępne jest w postaci deszczułek posadzkowych, lameli, mozaiki i parkietu przemysłowego, lamparkietu oraz desek podłogowych klejonych, a także klejonych elementów warstwowych (paneli).
Inne zastosowania- drewno bukowe, to przede wszystkim materiał stosowany w meblarstwie w postaci oklein, giętego drewna litego lub sklejki kształtowej. Materiał ten tez znajduje również zastosowanie w budownictwie ziemnym i wodnym, pod warunkiem poddania do zabiegom impregnacyjnym. Dawniej drewno bukowe było używane do budowy pojazdów i maszyn oraz przyrządów sportowych i beczek. Pozyskiwano z niego ocet drzewny, węgiel drzewny oraz olej smołowy. Ze względu na trwałość toczenia nadal stosuje się go do wyrobu zabawek oraz drobnego sprzętu domowego, szczególnie kuchennego.
 
Gatunki podobne:

Podobnymi gatunkami drewna pod względem wizualnym i właściwości są inne gatunki drewna bukowego: Fagus grandifolia z Ameryki Północnej, Fagus crenata z Japonii, Fagus orientalis Lipsky z Azji.

Uwagi:

Pył powstający przy obróbce jest szkodliwy.

Ciekawostki:

Niewielkie owoce buka w postaci trójgraniastych orzeszków, zwane bukwiami, są jadalne, a wyciskany z nich olej służył kiedyś do wyrobu margaryny. Bukwie próbowano też wykorzystać do karmienia zwierząt domowych. Buki, jako drzewa, są chętnie sadzone w parkach, przy czym wyhodowano szereg odmian o szczególnym układzie gałęzi (np. proste-kolumnowe, „płaczące”, powyginane) lub kolorze liści (np. czerwone, purpurowe, żółte). Niezależnie od wyglądu drzew, drewno praktycznie pozostaje takie samo.